7 februari 2022
Beleidsnota | Landroof in Afrika

De zaak Socfin in Sierra Leone

De grootschalige aankoop van land door Socfin Agricultural Company Sierra Leone (SAC) in Sahn Malen heeft geleid tot wijdverbreide sociale en landconflicten en talrijke schendingen van de rechten van de betrokken gemeenschappen.

Deze nota is één van vier rapporten over landroof in Afrika. De vraag naar land en natuurlijke hulpbronnen is de afgelopen twee decennia aanzienlijk toegenomen als gevolg van de voedselprijzencrisis van 2008 en de daaruit voortvloeiende grondspeculaties. Dit heeft geleid tot een sterke toename van grootschalige landaankopen (LSLA’s), ook wel landroof genoemd. Sinds 2000 is op het hele Afrikaanse continent meer dan 25 miljoen hectare land opgekocht door grote spelers.

De grootschalige aankoop van land door Socfin Agricultural Company Sierra Leone (SAC) in Sahn Malen heeft geleid tot wijdverbreide sociale en landconflicten en talrijke schendingen van de rechten van de betrokken gemeenschappen.
Vanaf het begin van de werkzaamheden hebben deze gemeenschappen de landpachtovereenkomst aan de kaak gesteld, waarvoor zij geen actieve, vrije, voorafgaande en geïnformeerde toestemming hadden gegeven. Bovendien ontvingen zij onvoldoende compensatie voor de gepachte grond en werden familie-eigendommen niet afgebakend.

Sindsdien zijn de problemen verveelvoudigd in de vorm van schendingen van het recht op land, voedsel, water, onderwijs en een gezond milieu, alsook van de rechten van werknemers, vrouwen en bejaarden. Voorts zijn er ernstige schendingen van de burgerrechten en de politieke rechten, waaronder de vrijheid van vreedzame vergadering en vereniging en het recht op lichamelijke integriteit, alsook flagrante gevallen van criminalisering van mensenrechtenverdedigers.

De instellingen (regering en stamhoofden), die als tussenpersonen optraden door land van de gemeenschappen te pachten en het aan Socfin onder te verhuren, verzaakten hun plicht om de rechten van de gemeenschappen te beschermen. Deze misbruiken zijn ook geworteld in verouderde en inadequate landwetten die corruptie in de hand werken. Deze problemen worden nog verergerd door zwakke nationale instellingen die niet in staat zijn toezicht te houden op overnames, en door het ontbreken van een verantwoordingsstelsel in landen waar particuliere ondernemingen zijn gevestigd, dat hen zou dwingen zich aan internationale normen te houden.

Deze beleidsnota maakt deel uit van een reeks van 4 analyses van specifieke gevallen van landroof. De andere 3 nota’s zijn hier beschikbaar:

Deze nota werd gepubliceerd door:

  • Green Scenery
  • FIAN Belgium

Met de steun van:

  • AEFJN
  • AFSA
  • Brot für die Welt
  • CIDSE
  • CGLTE-OA
  • FIAN Austria
  • FOCSIV
  • Entraide et Fraternité
  • Land For Life
  • Misereor
  • Oakland Institute
  • Pain pour le Prochain
  • ReAct
  • RECOWA
  • Rettet den Regenwald
  • Silnorf
  • Welthaus Diözese Graz-Seckau