Het Oegandese gerechtshof beveelt tot de schadevergoeding van de van hun land gezette personen voor de koffieplantage Kaweri
Heidelberg, 11.04.2013. Het hooggerechtshof van Kampala, in Oeganda beval de betaling van een schadevergoeding van ongeveer 11 miljoen euro aan de 2.041 mensen die van hun grond gezet worden, die bezet wordt voor de koffieplantage Kaweri, waarvan de eigenaar de Duitse groep Neumann is. Na een proces van 11 jaar is dit vonnis een belangrijke stap voor de getroffen mensen van Mubende.
In het vonnis dat geveld werd op 28 maart, werd de compensatie niet direct vereist van de verdediging, maar van de advocaten van de Duitse investeerders die het terrein kochten voor Kaweri. [1] In de conclusie bekritiseert de rechter toch de Duitse investeerders voor het verwaarlozen van hun plicht tot ’due diligence’ op de mensenrechten.
In augustus 2001 zette de Oegandese op gewelddadige wijze meer dan 2000 mensen van hun grond in het district Mubende in het midden van het land. Het terrein werd gegeven aan het Duitse koffiebedrijf Neumann Kaffee Gruppe (NKG) via hun lokale filiaal dat deze grond gebruikte om er de allereerste grootschalige koffieplantage in Oeganda te vestigen. De juridische actie die door de uitgezette mensen ondernomen werd om hun grond en goederen terug te vorderen werd continu ondermijnd en vertraagd. Een documentaire van de Duitse cinéast Michael Enger illustreert de strijd van de gemeenschap in Mubende die al gedurende een decennia aansleept.
Het vonnis veroordeelt duidelijke de onverantwoordelijke acties van de koffieplantage Kaweri : « De Duitse investeerders hadden de plicht om erop te letten dat onze autochtone volkeren niet werden geëxploiteerd. Ze hadden hun fundamentele rechten en de menselijke waardigheid moeten respecteren, en als zakenmensen en verantwoordelijke investeerders, hadden ze zich niet op deze grond mogen vestigen zonder zich ervan te voren te verzekeren dat de eigenaars op een correcte manier werden vergoed, opnieuw gehuisvest waren en hen een gepast advies werd gegeven. » verklaarde het gerechtshof.
Bovendien verklaarde de rechter duidelijk dat de getroffen personen de legitieme bezitters waren van de grond voordat de huur van de grond afgesloten werd door de NKG ; de managers van Kaweri wisten perfect dat de huurders uitgezet zouden worden en dat dit effectief ook gebeurd is, en dat de uitgezette personen hiervoor niet zijn vergoed.
Het oordeel is momenteel het onderwerp van intens debat in de Oegandese media want het oordeel werd voornamelijk uitgesproken tegen de advocaten die geen partij waren in de zaak. Bovendien is het bedenkelijk dat de rechter de Oegandese overheid vrijsprak van alle verantwoordelijkheid voor de uitzetting uitgevoerd door het Oegandese leger, ondanks het feit dat de bevelhebbende officier verklaarde dat de Commissaris Resident van het district, die de regionale vertegenwoordiger is van de overheid, zelf het bevel tot uitzetting had gegeven.
« Na een proces dat elf jaar heeft geduurd, is dit vonnis een belangrijk stap voor de getroffen personen van de koffieplantage kaweri », verklaarde Gertrud Falk van de Duitse sectie van FIAN International die deze getroffen personen sinds 2001 steunde in hun vreedzame strijd voor het gerecht door middel van verschillende acties. De verdediging verkondigde dat zij beroep zullen aantekenen tegen de beslissingen. [2] FIAN zal de getroffen gemeenschap blijven steunen.
[1] Een vorige versie van dit artikel stelde op incorrecte wijze vast dat de Uganda Investment Authority ook schadevergoeding moest betalen.
[2] Een vorige versie van dit artikel stelde op incorrecte wijze vast dat alle partijen de intentie hadden in beroep te gaan tegen de beslissing.