Het bestaan van voedselhulp in de 21e eeuw in onze "welvarende" samenlevingen is een schandaal. Toch is de vraag naar voedselpakketten sinds het begin van de COVID-19-epidemie explosief gestegen. Ze is sinds vorig jaar zelfs verdubbeld ! De organisatie van deze voedselhulp is volledig in strijd met het recht op voedsel zoals beschreven in mensenrechtenverdragen. Moeilijke of zelfs onwaardige toegangsvoorwaarden, tijdelijke en beperkte hulp, voedsel van slechte kwaliteit, eindeloze wachtrijen, al deze elementen tonen aan dat voedselhulp, hoewel noodzakelijk, slechts een tijdelijke noodoplossing is. Bovendien is het gebaseerd op de overproductie van het Europese Gemeenschappelijk Landbouwbeleid : "de armen voeden" wordt gebruikt als argument om een economisch onrechtvaardig industrieel systeem te legitimeren dat natuurlijke hulpbronnen verspilt en iedereen ziek maakt.
Wanneer komt er een systeem van duurzame toegang tot kwaliteitsvol en waardig voedsel, zonder voorwaardelijkheid, zonder vernederingen, zonder afval van de industriële wereld, zonder onverkocht voedsel dat enkel dient voor de armsten ? Wij eisen de afschaffing van voedselhulp ten gunste van het recht op voedsel voor iedereen !

Het is uitgesloten dat mensen die in armoede leven en landbouwers met elkaar concurreren. Via het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid subsidieert België (samen met andere Europese landen) de industriële landbouw. Dit beleid stimuleert de concentratie van landbouwgrond en de export van voedingsmiddelen. Daar tegenover staat dat kleine boeren en boerinnen, die werkzaam zijn in de rechtstreekse verkoop of in de korte keten, geen noemenswaardige structurele subsidies krijgen. Een duurzaam en gelijkwaardig voedselsysteem moet lokaal zijn, zoveel mogelijk gebaseerd op directe kanalen, met prijzen die de producenten voldoende belonen, zodat ook zij hun brood kunnen verdienen. De actoren aan beide uiteinden van de voedselketen lijden onder de negatieve sociale gevolgen van een verouderd en voorbijgestreefd voedselsysteem. Ze hebben er baat bij samen te werken en samen actie te voeren.

Het inkomen van de armsten verhogen door de rijksten te belasten is een noodzaak. De uitkeringen moeten boven de armoedegrens liggen en minimuminkomens moeten een waardig leven mogelijk maken. “Lage prijzen" houden geen rekening met alle gezondheids- en milieukosten : het is aan de staat om de gaten te dichten, voor zover dat nog mogelijk is ... We moeten onze sociale bescherming herzien om de inkomens te verhogen (sociale zekerheid voor voedsel, voedselbonnen, verhoging van de sociale minima) en iedereen toegang geven tot kwaliteitsvoeding.

Voedselverspilling is geen technisch, maar een politiek probleem ! We moeten de voedselverspilling verminderen, die inherent is aan het industriële systeem en de "schaalvoordelen" die dit mogelijk maakt. Mensen die in armoede leven verspillen niet, ze proberen hun plan te trekken, hergebruiken en recupereren. Ze kunnen zich niet waardig voeden met de restjes van de rijken of de industrie. Zij moeten permanente en volwaardige toegang hebben tot gezond, gediversifieerd, voedzaam en duurzaam voedsel. Een gelijkwaardig voedselsysteem zou geen massale voedselverspilling mogen veroorzaken, zoals nu het geval is.

De huidige voedselprijzen zijn onrechtvaardig en verstoord. We moeten afstappen van het agro-industriële model en agro-ecologische modellen voorstellen, die waardige banen scheppen, steden en dorpen voorzien van verse en seizoensgebonden producten, de impact van de landbouw op het klimaat en het milieu drastisch verminderen en ons bovenal allen gezond houden. Om de controle over ons voedsel terug te krijgen, roepen we op tot een revolutie in ons voedselsysteem om eindelijk onze mensenrechten en onze voedselsoevereiniteit te garanderen.

We willen niet het ene eten voor de armen en het andere voor de rijken : we willen allemaal goed eten.

In 2024 zijn het parlementsverkiezingen. De sociale ongelijkheid neemt toe. Wij vragen alle actoren in het voedselsysteem, en met name de politieke partijen, een standpunt in te nemen ten aanzien van deze eisen. Dit kan zo niet doorgaan !

Ontmoet ons op 17 oktober bij de Slachthuizen in Anderlecht om samen te eten en de straat op te gaan met een Parade van de Honger !

* Organisations signataires : Cultureghem ; FIAN Belgique ; Fédération des services sociaux ; Kom à la maison ; Agroecology in Action ; Rencontre des Continents ; Nourrir Bruxelles ; Arsenic2 ; Adoc Compagnie ; POSECO ; ATD Quart Monde Belgique / ATD Vierde Wereld Belgïe ; Le MAP (Mouvement d’Action Paysanne) ; CAN (Ceinture Alimentaire Namuroise) ; La grange verte ASBL ; Groot Eiland ; Les Amis de la Terre – Belgique asbl ; Le RATaV (Réseau Aliment-Terre de l’arrondissement de Verviers) ; Autre Terre ; SOS Faim ; Quinoa ; Terre-en-vue ; VRAC Bruxelles ; Tuiniersforum des Jardiniers ; CCREALIM (Collectif des Ceintures et Réseaux Alimentaires de Wallonie) ; Greenpeace Belgique ; RCR² - Réseau de Collectifs en Recherche de Résilience ; Le Réseau des GASAP ; Cuisines de quartier asbl ; ASBL Comité de la Samaritaine ; Boerenforum ; La Ferme du Chant des Cailles ; Brigade d’Action Paysanne ; Oxfam Belgique ; Fabriek Paysanne ; La Ferme du Chaudron ; Réseau Santé Diabète.