• Inleiding
• Lijst van ondertekenaars
• Download de Internationale Verklaring (in het Engels)

26 mei 2022 - Ter gelegenheid van het 10-jarig bestaan van de Richtsnoeren voor verantwoord bestuur inzake grond-, visserij- en bosbezit (Richtsnoeren voor landbeheer), benadrukken wij, organisaties van kleinschalige voedselproducenten, inheemse volkeren, arbeiders, stedelijke gemeenschappen en het maatschappelijk middenveld het cruciale belang van land, visserij en bossen voor de totstandbrenging van sociale, ecologische, gender- en intergenerationele rechtvaardigheid, en roepen de staten, de FAO en het VN-stelsel als geheel op hun verplichtingen na te komen om het recht op land te verwezenlijken.

"Geen enkele overeenkomst of verdrag wordt automatisch uitgevoerd, hoe positief en progressief de inhoud ervan ook is. Druk van het volk, mobilisatie en organisatie om de uitvoering ervan te eisen zijn de elementen die deze documenten leven inblazen en ze doen werken in het streven naar maatschappelijke verandering". [1]

Met dit inzicht verwelkomden veel van onze organisaties de goedkeuring van de richtsnoeren inzake landbeheer door het Comité voor de Wereldvoedselzekerheid (CFS) in mei 2012, na een onderhandelingsproces van verscheidene jaren. Deze Richtsnoeren vormen een belangrijke stap in het verankeren van de mensenrechten in het beheer van land, visserij, bossen en de daarmee samenhangende natuurlijke hulpbronnen. En dit door de verbetering van het beheer van land "met bijzondere aandacht voor kwetsbare en gemarginaliseerde bevolkingsgroepen" te formuleren als overkoepelende doelstelling (paragraaf 1.1). Als zodanig hebben zij bijgedragen tot de bevordering van de internationale erkenning van het recht op land, dat uitdrukkelijk werd erkend in de VN-verklaring over de rechten van inheemse volkeren (UNDRIP); en dat in 2018 voor andere plattelandsgemeenschappen werd verankerd in de VN-verklaring over de rechten van boeren en andere plattelandsarbeiders (UNDROP).

Velen van ons waren betrokken bij de onderhandelingen over de Richtsnoeren voor landbeheer als onderdeel van onze strijd voor voedselsoevereiniteit en landbouwhervorming, en tegen het inpikken van land en hulpbronnen. Sinds deze richtsnoeren werden goedgekeurd, hebben wij ze gebruikt om onze eigen capaciteit op te bouwen, om overheidsactoren en bedrijven ter verantwoording te roepen voor schendingen van de mensenrechten, om beleid te monitoren en te analyseren, en om onze eigen voorstellen te ontwikkelen voor normatieve kaders die de rechten van mensen en gemeenschappen eerbiedigen, beschermen en bevorderen. In verschillende landen zijn sociale organisaties erin geslaagd het overheidsbeleid te beïnvloeden en ruimte te scheppen voor dialoog en onderhandeling met regeringen, lokale overheden en regionale instanties. In sommige gevallen heeft dit geleid tot nieuwe wetten en beleidslijnen die in overeenstemming zijn met de inhoud en de geest van de richtsnoeren inzake landbeheer.

Wij erkennen dat sommige regeringen en internationale instellingen, waaronder de FAO, programma’s en financiële middelen hebben opgezet om de Richtsnoeren voor landbeheer te bevorderen en uit te voeren. Voor het grootste deel zijn deze programma’s echter gericht op technische benaderingen en maatregelen, zonder de structurele oorzaken van onteigening, landconcentratie en vernietiging van ecosystemen aan te pakken. Voorts is in veel programma’s niet gezorgd voor samenhang tussen op mensenrechten gebaseerd landbeheer en andere beleidsterreinen, zoals financiën, investeringen, handel en milieubescherming. Bovendien hebben regeringen en instellingen grotendeels nagelaten het overkoepelende beginsel van de Richtsnoeren om prioriteit te geven aan kwetsbare en gemarginaliseerde groepen uit te voeren. Verder hebben zij vaak een beleid gevoerd dat landdeals tussen ondernemingen en marktgerichte benaderingen bevordert, waardoor de controle van gemeenschappen en mensen over hun land, visserij, bossen en territoria wordt ondermijnd.

De Richtsnoeren voor verantwoord beheer van grondbezit op een kruispunt. Internationale verklaring, 10 december 2015, beschikbaar op: https://viacampesina.org/fr/les-directives-pour-la-gouvernance-responsable-des-regimes-fonciers-a-la-croisee-des-chemins.

Wij betreuren het dat sommige regeringen lippendienst hebben bewezen aan de richtsnoeren, terwijl zij deze de facto hebben genegeerd. Veel regeringen in het Noorden hebben ook geweigerd deze richtsnoeren in hun eigen land toe te passen, hetgeen in strijd is met het mondiale bereik van de richtsnoeren voor landbeheer (paragraaf 2.4).

• Download de Internationale Verklaring (in het Engels)

Lijst van ondertekenaars