3 juillet 2025
Toegang tot Grond

Landroof : schokkend rapport over toenemende ongelijkheid en wereldwijde concentratie van landbouwgrond

Een publicatie van FIAN International

FIAN International publiceert, in samenwerking met Focus on the Global South, een nieuw en krachtig rapport : “Heersers van het land : transnationale grondeigenaars, ongelijkheid en de nood aan herverdeling.” Het rapport werpt een hard licht op een alarmerend fenomeen : de massale concentratie van landbouwgrond in handen van een klein aantal transnationale actoren.
Deze tendens voedt de wereldwijde ongelijkheid, ondermijnt de volkssoevereiniteit, draagt bij aan de klimaatcrisis, en bedreigt rechtstreeks de voedselzekerheid van miljarden mensen.

Enkele kerncijfers uit het rapport

  • De 10 grootste transnationale grondeigenaars bezitten samen 404.457 km² — dat is evenveel als heel Japan.
  • Sinds het jaar 2000 zijn 65 miljoen hectare landbouwgrond verworven door bedrijven en financiële investeerders.
  • Vandaag controleert 1% van de landbouwbedrijven maar liefst 70% van alle landbouwgrond wereldwijd.
  • Deze concentratie leidt tot gewelddadige ontruimingen, ecologische vernietiging en grotere gender- en klasseongelijkheid.

Een schrijnend voorbeeld is het Amerikaanse pensioenfonds TIAA, dat is uitgegroeid tot een van de grootste private grondeigenaars ter wereld. In de Braziliaanse Cerrado, een regio die rijk is aan biodiversiteit, leidt landroof ten voordele van de agro-industrie tot ontbossing, vervuiling en het verdwijnen van traditionele landbouwgemeenschappen.

Een systeem dat fundamenteel moet veranderen

“De opstapeling van grond en rijkdom door een handvol bedrijven vormt een directe bedreiging voor fundamentele mensenrechten — waaronder het recht op voedsel — en blokkeert elke rechtvaardige ecologische transitie.”—Uit het rapport “Heersers van het land”

FIAN International klaagt een economisch model aan dat de concentratie van macht en natuurlijke hulpbronnen in handen van de rijksten aanmoedigt. De concentratie van grond is symptomatisch voor een groter mondiaal onevenwicht : sinds de jaren ’90 wisten de rijkste 1% van de wereldbevolking 38% van de geproduceerde rijkdom te vergaren, terwijl de armste 50% slechts 2% kreeg.

Het rapport roept op tot een eerlijke herverdeling van grond, gekoppeld aan ambitieuze fiscale hervormingen die mondiale sociale en ecologische rechtvaardigheid ondersteunen.

Belangrijke afspraak : CIRADR+20 (2026, Colombia)

In 2026 vindt in Colombia de Internationale Conferentie over Landhervorming en Plattelandsontwikkeling (CIRADR+20) plaats.
Een historische kans voor overheden om zich krachtig uit te spreken tegen landroof, en te kiezen voor een eerlijk en duurzaam beheer van natuurlijke rijkdommen.

Waarom dit ook België en Europa aanbelangt

Ook al lijkt het probleem ver weg, Europese pensioenfondsen, banken en voedingsmultinationals spelen een actieve rol in deze wereldwijde jacht op grond.

Als burgers en organisaties in België en Europa dragen wij de verantwoordelijkheid om te ijveren voor handels-, fiscale en milieuwetgeving die in lijn is met mensenrechten en klimaatrechtvaardigheid.

FIAN Belgium onderschrijft de aanbevelingen van het rapport en roept op tot collectief bewustzijn en politieke actie :
grond moet terug naar wie ze bewerkt, beschermt en ervan leeft.