Wanneer het dagelijkse leven van vele boeren bestaat uit onzekerheid en schulden, en 68% van de Belgische boerderijen in 40 jaar is verdwenen [1] ; wanneer werkers in de voedingsindustrie te maken krijgen met een verslechtering van hun arbeidsomstandigheden [2] ; wanneer meer dan 38% van de Brusselaars onder de armoedegrens leeft en gedwongen wordt om in hun voedselbudget te snijden om te overleven [3] ; wanneer meer dan 600.000 mensen gebruik maken van voedselhulp [4], kunnen we geen andere conclusie trekken : van begin tot eind is ons voedselsysteem in nood.

In een context van opvallende inflatie behalen de voedingsindustrieën onfatsoenlijke winsten [5]. De boeren blijven onderbetaald, en de samenleving moet de verborgen kosten van dit geglobaliseerde agro-industriële systeem voor het milieu onder ogen zien : verlies van biodiversiteit, ontbossing, waterverbruik, bijdrage aan klimaatverandering... de voorbeelden zijn talrijk. Ook de gezondheid wordt sterk beïnvloed door het huidige voedselsysteem. Eten zou echter nooit synoniem moeten zijn met gezondheidsrisico’s, maar het is een feit dat in België ongeveer de helft van de bevolking overgewicht of obesitas heeft en dat in 2020 11% van de sterfgevallen gerelateerd was aan een voedingsrisicofactor [6]. Sindsdien is de situatie alleen maar verslechterd.

Producenten, werkers in de sociale en gezondheidssector, het maatschappelijk middenveld, consumenten, iedereen probeert te remediëren aan een dodelijk systeem, zonder dat er echte politieke en economische middelen worden vrijgemaakt om dit structureel te bereiken. Op dit moment wordt het recht op voedsel in België volledig geschonden en de bestaande initiatieven doen slechts de effecten van het systeem teniet zonder de diepere oorzaken aan te pakken.

Landbouw is een strategische en essentiële activiteit : boeren vormen de basis van ons voedselsysteem. Toch zijn ze steeds minder in aantal en worden geconfronteerd met moeilijke levens- en werkomstandigheden. Deze situatie duurt al zo lang dat sommigen uit het oog hebben verloren dat dit ook daadwerkelijk een crisis is. Het is nu essentieel om de hervorming van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) voort te zetten om kleine boerderijen en boeren te ondersteunen in plaats van grote exploitaties. Er moeten middelen worden vrijgemaakt om boeren duurzaam te laten produceren, zonder inkomensverlies en toename van de arbeidstijd, en burgers in staat te stellen kwaliteitsvol en gekozen voedsel te kopen. Het huidige landbouw- en voedselbeleid is onwaardig en komt neer op het niet verlenen van bijstand aan personen in gevaar !

Armoede is een vicieuze cirkel. Het klopt ook aan de deur van werkers in de voedingssector, of ze nu in het veld, aan de kassa’s, in de magazijnen of in de HORECA werken... De druk op lage prijzen gaat hand in hand met de druk op werkers, en een duizelingwekkende toename van de winsten. Genoeg hoge druk, dit moet gedaan zijn !

Voedselhulp, die slechts een tijdelijke noodhulp zou moeten zijn, is een structurele oplossing geworden. De organisaties op het terrein moeten omgaan met verschillende bronnen van voedsel die hen vaak medeplichtig maken aan een oneerlijk industrieel systeem. Het is belangrijk om voldoende financiële steun vrij te maken voor de aankoop van kwaliteitsvolle voedselvoorraden en om de samenwerkingen die worden aangegaan tussen voedselhulp, producenten en lokale bedrijven uit te breiden. Tegen voedselonzekerheid willen we echte sociale bescherming !

We eisen de invoering van waardige en autonome toegang tot voldoende en kwalitatief voedsel voor iedereen. Toegang tot kwaliteitsvoedsel is een fundamenteel mensenrecht dat een coherente en transversale transformatie van het voedselsysteem vereist, zodat het respectvol is voor het milieu, de gezondheid en de werkers. Genoeg van de herinneringsinjecties ! We tolereren niet langer dat ons voedselsysteem beperkt blijft tot palliatieve zorg !

Ondertekenaar

Collectief van de WoedeGratin

Agroecology in Action, Association pour la Solidarité Étudiante en Belgique, ATD Quart Monde, City Zen Quartier Durable et Citoyen, Comité de la Samaritaine, Cuisines de Quartier, Cultureghem, Epi St-Gilles, Espace Social Télé-Service, Fédération des Services Sociaux, FIAN Belgium, KOM à la maison, Nourrir Bruxelles, Rencontre des Continents, Service Social de Cureghem et des citoyens engagés

Open voor ondertekening